Pierwsza generacja tego modelu Audi trafia na rynek w 1994 roku. Samochód ten standardowo wyposaony by w benzynowe silniki o pojemnoci 1.6
(ADP, AHL, ARM, ANA, ALZ), 1.8 (ADR, APT, ARG, AVV),
2.4 (APZ, AMM, AGA, ALF, APS, ARJ, AML), 2.6 (ACZ, ABC)
i 2.8 (AAH, ACK, APR, AMX, ALG)
oraz diesle o pojemnoci 1.9 (AFF, 1Z, AHU, AHH, AFN, AVG, AJM, ATJ) i 2.5 (AFB, AKN),
których moc przenoszona bya na przednie koa.
Samochód zasilany systemem wtryskowym posiada urzdzenie nazywane jednostk sterujc lub sterownikiem. Jest to wyspecjalizowany komputer nazywany "Engine Control Unit" w skrócie ECU. Jednostka odpowiada za parametry pracy silnika w kadych warunkach prdkoci i obcienia. Parametry pracy zapisane s w postaci tabeli i s umieszczone w pamici ECU. Chiptuning optymalizuje parametry zawarte w tej tabeli w celu zwikszenia elastycznoci i efektywnoci w zakresie obrotów powyej 2500 obr./min. Jako rezultat po chip tuning otrzymujemy wzrost mocy od 8% dla samochodów benzynowych bez turba oraz 30% dla samochodów turbo i TD. Poniewa spranie i prdko maksymalna jest zwikszana nastpuje take nieznaczne zwikszenie zuycia paliwa. Jednak rednie zuycie paliwa w cyklach mieszanych (trasa i miasto) pozostaje niezmienione.
Dlaczego Chiptuning nie jest przeprowadzany bezporednio w fabryce?
Prametry wpisane do ECU, jak równie program, jest opracowywany przez producenta z zaoeniem niepenej optymalizacji, wynikajcej z trzech zasadniczych powodów:
- Silnik niekiedy dugo pracuje pomimo uszkodze elementów sterowania, bywa zasilany paliwem zej jakoci, a uywane materiay eksploatacyjne s przecitne i nie wymieniane w terminie. Ten fabryczny margines bezpieczestwa z jednej strony ratuje przed awari uytkowników, którzy nie dbaj o swój samochód i nie zapewniaj mu podstawowego serwisu, ale z drugiej strony poera paliwo i gubi moc. Margines ten wynosi nie mniej ni 15% dla samochodów bez sprarki i ok. 50% (poowa mocy!) dla samochodów ze sprark (dane: GM/Opel). Chip tuning poprawia te parametry.
- Samochód musi wykaza si niskim zuyciem paliwa - ale poniewa normy okrelaj dla jakich prdkoci ( 90 i 120 km/h), producenci cierpliwie ograniczaj osigi i zuycie paliwa przy tych prdkociach na 4 i 5 biegu wytwarzajc sztuczne "dziury w gazie". Due ograniczenia dla obrotów poniej 3000 maj na celu poprawienie osigu w cyklu miejskim - auto jednak traci znacznie na elastycznoci (chip tuning podwysza te parametry)
- Opaty za samochody w Europie Zachodniej s uzalenione od mocy silnika, std wikszo aut oferowanych na rynku niemieckim ma mniejsz moc ni ich odpowiedniki na rynki japoskie czy amerykaskie - cho taki sam moment obrotowy. Silniki Hondy 1.4 Vtec oferowane w Niemczech maj moc ok. 75 KM, w Polsce natomiast ju 75 lub 90 KM. W Japonii ten sam silnik rozwija 100 KM.
Ogólnie, Chiptuning jest wic zmian oprogramowania komputera sterujcego silnikiem tak, aby uzyska wysz sprawno, moc i moment oraz ewentualnie zmniejszy nieco zuycie paliwa przy niezmienionym stylu jazdy.
Chip tuning TDI
Ponadto istnieje moliwo modyfikacji wszelkich turbodiesli bez demontau komputera i wymiany chipa metod zewntrznej modyfikacji parametrów poprzez wpicie moduu (co zajmuje przecitnie 15 minut i mona w 80% przypadków zrobi to samemu) - jednak wtedy osigi s nieco mniejsze ni przy uyciu podstawowej wersji chipa - nie mówic ju o wersjach wzmocnionych. Nie nazywamy tego jednak chiptuningiem tylko moduem lub boxem do diesli, poniewa chip w komputerze ECU nie jest modyfikowany, a zmianie ulegaj tylko niektóre sygnay generowane przez komputer i odpowiednie sygnay zwrotne z czujników w celu wymuszenia wikszej sprawnoci. Osigi s nisze poniewa sterowalno metod zewntrznej modyfikacji sygnaów jest nieco gorsza ni w przypadku zmiany chipa (gdzie sterowalno nie jest niczym ograniczana). Zalet jest jednak atwo montau.
Warto zwróci uwag na dwa istotne szczegóy - pierwszy to trwao silnika, która przy zachowaniu terminów wymiany materiaów eksploatacyjnych pozostaje bez zmian - a drugi to zuycie paliwa, które moe co prawda zwikszy si nieco przy ostrej jedzie (do 10% - przecie silnik bdzie mocniejszy - nie ma nic cakiem za darmo), ale bdzie nisze na duych trasach i jedzie ze sta prdkoci.
Chip Tuning jest absolutnie konieczny, gdy instalujesz turbin czy supercharger. Niedobór paliwa zniszczyby toki i zawory w byskawicznym tempie, a spalanie stukowe... lepiej nie mówi.
Chiptuning a moc maksymalna...
Warto wytumaczy tutaj jedn istotn rzecz - wikszo ludzi interesuje moc maksymalna. Ale przecie nie jedzi si samochodem przy mocy maksymalnej, chyba e si jest rajdowcem. Tak naprawd moc maksymalna nie jest adnym wyznacznikiem skutecznoci jakiegokolwiek tuningu. Istotne jest to, e wóz osigajcy przy 6000 obr./min. moc 100 KM, przy 3500 ma ich tylko 68, a przy 2500 zaledwie 47 (przykad: BMW 316i). Uzyskanie wspaniaego przypieszenia to wzmocnienie wozu na caej dugoci osi obrotów poprzez chiptuning - choby nawet moc max. pozostaa bez zmian - auto wyrywa do przodu i bez kopotu wygrywa z pozornie mocniejszymi przeciwnikami. Có z tego, e tworzymy tak samochód aby mia 300 KM z 2 litrów, kiedy przy 2000 obr./min. z trudem si cignie na trójce (przykad - Ford Cosworth WRC 96 - 312 KM - 7200 obr./min., 192 KM - 5500 obr./min. 86 KM - 3000 obr./min., 30 KM - 1900 obr./min., dane fabryczne silnika). Racjonalnym wyznacznikiem dynamiki silnika jest moment obrotowy. Z kolei wyznacznikiem sprawnoci i skutecznoci jest redni wydatek mocy liczony jako rednia skuteczna moc waona silnika w caym zakresie obrotów. Brzmi to moe skomplikowanie ale jest naprawd bardzo proste. Zaómy, e przez cay dzie mierzymy na jakich obrotach krci si Twój silnik, co 1/10 sek. Nastpnie patrzymy, jak on moc rozwija dla tych obrotów. Wyznaczamy redni waon, dodajc te moce pomnoone przez wspóczynniki zapotrzebowania na te wanie obroty przez cay dzie pracy. Zakres obrotów niskich dowaamy podwajajc mu proporcj, jeeli interesuje nas przypieszenie, albo pozostawiamy tak jak wyniko z pomiaru, gdy interesuje nas moc. Optymalizujemy w/w parametr. A wzrost mocy maksymalnej ? Có, jego dorabia si niejako dla efektu. Podnosimy go o np. o 8 % wprowadzajc dodatkowe poprawki dla pewnych konkretnych obrotów. To te jest istotne, gdy kto faktycznie postanowi sprawdzi o ile szybciej da si pojecha... Tylko te mandaty takie drogie... :-). My widzimy to tak. Spójrz na to podobnie - moesz mie 90 KM i wygra start z 120 KM autem - lepsz moc redni. Co innego prdko maksymalna. Tu ju nie wygrasz - liczy si moc maksymalna.
Gwarancja producenta a chip tuning
Bardzo istotnym problemem jest kwestia gwarancji producenta. Jeeli chip zosta wymieniony w Twoim komputerze to teoretycznie prowadzi to do utraty gwarancji. Jednak wikszo modyfikacji wykonywane s w taki sposób aby byy niewykrywane sprztem serwisowym danej marki samochodów przy standardowych testach statycznych, jakie przeprowadza si przy okazji przegldów gwarancyjnych. Jednak bardziej zawansowane badanie egzaminerem (np. ewentualne testy dynamiczne wykonywane przy okazji zgaszania usterek) mog wykazywa rónice w stosunku do ustawie fabrycznych. Wynika z tego, e w trakcie normalnych bezroszczeniowych kontaktów z serwisem gwarancj mona straci co najwyej jeeli pochwali si tym, e modyfikacja znajduje si w komputerze.
Osobna kwestia to moduy do TDI i dopinane moduy z chipem lub komputery zaponowe oraz programy wpisane do komputera poprzez port diagnostyczny. Zawsze mona zdemontowa dopinane urzdzenie na czas serwisowania i przegldu. W przypadku programów wpisanych do komputera przez port OBD2 serwis nie ma moliwoci wykrycia modyfikacji, za wyjtkiem opisanych wczeniej ewentualnych testów dynamicznych, przy zaoeniu uycia bardzo zaawansowanego rodzaju egzaminera.
Podsumowanie...
Warto zwróci uwag e:
* Chiptuning nie wpywa na trwao silnika przy zachowaniu terminów wymian materiaów eksploatacyjnych
* Chiptuning nie zwiksza zuycia paliwa
* Chiptuning zwiksza moc samochodu, ale gównie poprawia moment obrotowy i optymalizuje zasilanie silnika przy zaoeniu stosowania dobrego paliwa
* Chiptuning pozwala na nadanie indywidualnego charakteru pracy samochodu w seryjnym samochodzie