SAMOCHODOWE RÓDA WIATA
Rozwój konstrukcji elektrycznych róde wiata
jest bardzo dynamiczny, powstaj coraz skuteczniejsze i trwalsze arówki
halogenowe, lampy wyadowcze oraz diody elektroluminescencyjne (LED). Do bardzo
popularnych róde wiata stosowanych w samochodach nale arówki tradycyjne,
arówki halogenowe, lampy ukowe ksenonowe i diody elektroluminescencyjne.
arówki halogenowe i lampy ksenonowe stosowane s w reflektorach samochodowych,
ale coraz czciej pojawiaj si tu równie diody elektroluminescencyjne. W
wiatach sygnaowych stosowane s gównie arówki tradycyjne i diody LED.
Rozwój nowych konstrukcji samochodów stawia coraz wysze wymagania producentom
wiate samochodowych. Obecna oferta samochodowych róde wiata jest szeroka,
poniewa zalicza si do niej zarówno starsze rozwizania arówek (niezbdne,
jako czci zapasowe do starszych modeli samochodów), jak i nowe rozwizania
róde wiata, które stosowane s w nowych modelach samochodów.
Pod wzgldem
wartoci napicia zasilajcego samochodowe róda wiata dzielimy na zasilane
napiciem 6 V, 12 V i 24 V. Instalacja elektryczna o napiciu 24 V stosowana
jest w samochodach ciarowych, autokarach i maszynach roboczych. Instalacja o
napiciu 6V stosowana jest w motocyklach, a 12V powszechnie w samochodach
osobowych, terenowych i dostawczych. Obecnie w reflektorach przednich
samochodów stosowane s gównie arówki halogenowe: H1, H2, H3, H4, H7, H8, H9,
H10, H11, H12. Najbardziej popularne to arówki typu H1, H4 i H7. W wiatach
sygnaowych stosuje si gównie arówki tradycyjne: W5W, WY5W, W16W, W21W,
WY5W, W21/5W, P21W, PY21W, P21/5W, P21/4W, P27W, P27/7W, R5W, R10W, RY10W, C5W,
H21W.
Do zalet lamp
ksenonowych w porównaniu do arówek halogenowych mona zaliczy: wiksz skuteczno
wietln, dusz trwao, bielsze wiato (temperatura barowa wiata w
granicach Tc = 4000 K)
Lampy ksenonowe
nie mog by stosowane w reflektorach wiate drogowych lub mijania
przystosowanych do arówek halogenowych.
Rodzaje samochodowych róde wiata
arówki s nadal najpopularniejszym ródem
wiata, stosowanym w samochodach. ródem wiata jest w nich arnik wykonany
z drutu wolframowego i umieszczony w bace szklanej wypenionej gazem. Zwyke
arówki s wypeniane argonem, natomiast halogenowe (oznaczane liter H w
symbolach) gazem, zwanym halogenem, powstaym ze zwizków jodu i bromu. Dodatek
ten pozwala na podwyszenie temperatury arnika, co daje bielsze i janiejsze
wiato. W latach 90-tych XX wieku pojawiy si lampy wyadowcze D1 wypenione
ksenonem (std nazwa "ksenony"). ródem wiata jest w nich uk
elektryczny, palcy si pomidzy dwoma elektrodami. Do zaponu tego uku
potrzebne jest wysokie napicie o wartoci 6 - 12 V, natomiast do podtrzymania
wystarczy napicie 85 V. Lampa taka pobiera tylko ok. 35 W mocy i daje
3-krotnie wikszy strumie wietlny, ni arówka H4 (wiato mijania), o barwie
zblionej do wiata dziennego. Poniewa zdecydowana wikszo samochodów
wyposaona jest w arówki, wiecce óto w porównaniu ze wiatem dziennym,
natomiast ulice owietlone s przewanie lampami sodowymi, dajcymi wiato o
barwie zblionej do pomaraczowej, "ksenony" w samochodach w nie
wyposaonych sprawiaj wraenie wiecenia na niebiesko bd fioletowo. Lampy ksenonowe
wymagaj specjalnych przetwornic zasilajcych, oraz (na podstawie
obowizujcych m.in. w Polsce przepisów, ze wzgldu na moliwo olepiania
silnym wiatem kierowców jadcych z przeciwka ) reflektorów wyposaonych w
ukad automatycznego poziomowania i urzdzenie czyszczce szka (spryskiwacz
lub wycieraczki). Wszystko to sprawia, e owietlenie ksenonowe jest bardzo
drogie i stosowane na razie w niewielu modelach samochodów. Inn nowoci jest
zastpowanie arówek w lampach sygnalizacyjnych (wiata pozycyjne, wiata
stop) diodami LED. Pobieraj one niewielk moc z porównaniu z arówkami
dajcymi ten sam efekt wietlny, zapalaj si o uamek sekundy szybciej (co ma
znaczenie w lampach stop) i s bardzo trwae.
Parametry i wasnoci arówek
Termin
|
Opis
|
Napicie nominalne
|
Napicie przy którym arówka jest uywana, np. 6V, 12V, 24V
|
Napicie znamionowe
|
Napicie, na jakie zostaa zaprojektowana arówka. Dla arówek
reflektorowych przeznaczonych do samochodów osobowych wynosi ono 13,2 V
|
Strumie wietlny
|
Moc promieniowania wietlnego ("ilo wiata wychodzcego poza
arówk w rónych kierunkach")
|
Wydajno wietlna (sprawno)
|
Stosunek strumienia wietlnego arówki do mocy elektrycznej [lm/W]
|
Zuycie lumenów
|
- Wskanik wydajnoci
wiata arówki uywanej w porównaniu z now
- Pomiar dokonany po
75% okrelonej (Tc) trwaoci arówki
- Wyraony w
procentach pocztkowego strumienia
- Przykad: zaycie
lumenów = 60%, co oznacza, e uywana lampa daje 40% mniej wiata ni
nowa lampa
|
Trwao
|
Czas, który upywa od momentu przepalenia skrtki i braku emisji wiata
(B3 = 35, Tc = 63.2% uszkodzonych arówek). Trwao arówek
halogenowych wynosi od kilkuset do ponad tysica godzin, ale np. firma
Philips zaleca wymian arówek co 2 lata, lub co 50000 km.
|
Przykadowe typowe wartoci strumienia wietlnego dla rónych róde
wiata:
ródo wiata
|
F , [lm]
|
arówka do latarki 3,5V/0,2A
|
5,6
|
arówka rowerowa 6V/2,7W
|
22
|
arówka samochodowa R2 45/40 W
|
700/450
|
arówka samochodowa H4 60/55W
|
1750/1000
|
arówka samochodowa H1 55W
|
1550
|
Samochodowa lampa ksenonowa D1
|
3000
|
Wybrane typy samochodowych róde wiata
|
|
arówka halogenowa H1 12V 55W z trzonkiem P14,5s. Zastosowanie: reflektory
gówne
|
|
|
arówka halogenowa H3 12V 55W z trzonkiem PK22s. Zastosowanie: reflektory
przeciwmgowe
|
|
|
arówka halogenowa H4 12V 60/55W z trzonkiem P43t-38. Zastosowanie:
reflektory gówne (wiato mijania i drogowe). Najpopularniejsza arówka
reflektorowa.
|
|
|
arówka halogenowa H7 12V/55W z trzonkiem PX26d. Zastosowanie: reflektory
gówne. Jest to ulepszona wersja H1
|
|
|
arówka halogenowa HB3 12V 60W z trzonkiem P20ds. Zastosowanie: reflektory
gówne
|
|
|
arówka halogenowa HB4 12V 51W z trzonkiem P22ds. Zastosowanie: reflektory
gówne
|
|
|
arówki nowej generacji, "high performance" (o wysokiej
wydajnoci). Typy: H9 12V 65W z trzonkiem PGJ 19-1(z lewej); H11 12V 55W z
trzonkiem PGJ 19-2 (z prawej). Daj wikszy strumie wietlny (H11: 1350 lm ;
H9: 2100 lm) w porównaniu do H4.
|
|
|
arówka R2 12V 45/40W z trzonkiem P45t-41. Zastosowanie: reflektory
gówne. Obecnie rzadko stosowana (np. Fiat Uno, starsze wersje 126p).
|
|
|
Lampa ksenonowa D2S 85V 35W z trzonkiem P32d-2. Zastosowanie: reflektory
gówne typu soczewkowego.
|
|
|
Lampa ksenonowa D2R 85V 35W z trzonkiem P32d-3. Zastosowanie: reflektory
gówne z odbynikiem paraboloidalnym.
|
|
|
arówki: P21W 12V 21W oraz P5W 12V 5W z trzonkiem BA15s. Zastosowanie:
kierunkowskazy (standardowe kolory baki: bezbarwny i pomaraczowy), wiata
STOP (wersja 21W); wiata pozycyjne (wersja 5W).
|
|
|
arówka P21/5W 12V 21/5W z trzonkiem BAY15d. Zastosowanie: wiata
pozycyjne i STOP.
|
|
|
arówka caoszklana W5W 12V 5W z trzonkiem W2.1x9.5d. Zastosowanie:
wiata pozycyjne.
|
|
|
arówki caoszklane W2,3W oraz W1,2W 12V 2,3W i 1,2W z trzonkiem W2x4.6d.
Zastosowanie: "trzecie" wiata STOP (wersja 2,3W), podwietlanie
deski rozdzielczej (wersja 1,2W).
|
|
|
arówki rurkowe C5W i C10W 12V 5W i 10W z trzonkiem SV8.5. Wersja o
dugoci 35 mm. Zastosowanie: lampki owietlenia wntrza.
|
|
|
arówki rurkowe C5W i C10W 12V 5W i 10W z trzonkiem SV8.5. Wersja o
dugoci 40 mm. Zastosowanie: lampki owietlenia wntrza.
|
|
|
arówki caoszklane BAX 12V 2W oraz 1,2W z trzonkiem plastykowym BAX 10d.
Zastosowanie: lampki kontrolne w zestawach wskaników.
|
|
|
arówki caoszklane BAX 12V 2W oraz 1,2W z trzonkiem plastykowym BAX 10s.
Zastosowanie: lampki kontrolne w zestawach wskaników.
|
róda:
www.motofakty.pl
www.vtuning.pl
www.wikipedia.pl
Komentarze uytkownikw (0)
|
|
|